Baştan Sona İhracat İşlemlerine ait E-Fatura Uygulaması Hakkında Bilinmesi Gerekenler...

Baştan - Sona İhracat İşlemlerine ait E-Fatura Uygulaması Hakkında Bilinmesi Gerekenler...

20 Haziran 2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile ihracat işlemlerine ait faturaların elektronik ortamda düzenlenmesine ait esaslar belirlenmiş olup, 461 ve 475 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile mükelleflerin durumları da göz önüne alınarak uygulama ötelenmişti. 475 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile son öteleme yapılmış, 01.07.2017 tarihinden itibaren ihracatta e- fatura uygulaması başlamıştır.

v.            Uygulamaya Ait Esasları Hatırlamak Adına,İhracatta E-Fatura Uygulamasının Genel Esasları Aşağıdaki Gibidir;

a.       2016 yılında e-fatura kayıtlı kullanıcılar listesine kayıtlı olan ve 2017 yılında listeye kayıtlı olacak mükellefler; 01.07.2017'den itibaren ve izleyen yıllarda düzenleyecekleri ihracat faturalarını e- fatura olarak düzenlemek zorundadırlar.

b.       e-fatura şartlarını taşımadığı için kayıtlı kullanıcılar listesinde olmayan mükellefler; 01.07.2017'den itibaren ve izleyen yıllarda düzenleyecekleri ihracat faturaları için e-fatura kayıtlı kullanıcılar listesine girme zorunluluğu bulunmamakta olup, bu tür mükellefler ihracat faturalarını kağıt fatura olarak düzenlemeye devam edeceklerdir.

c.       İhracat faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece Gümrük Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı ile yolcu beraberi eşya ihracı kapsamında fatura düzenleyecek olanlar için geçerlidir.

d.       Serbest Bölge İşlem Formu, Transit Ticaret Formu vb. ekinde yer alan ihracat faturaları e-fatura kapsamında değildir.

e.       İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir Gümrük Çıkış Beyannamesi'ne konu edilebilecektir.​

f.        GİB Portal uygulaması yöntemiyle e-fatura düzenleyen mükelleflerden, ihracat işlemlerinden kaynaklı e- fatura kapsamında olanların GİB Portal'ını kullanarak e- fatura düzenlenmelerine imkan bulunmamakta olup, mükelleflerin özel entegratör veya entegrasyon yöntemlerinden biri ile bu işlemlerini gerçekleştirmeleri gerekmektedir. 

Peki Hangi İhracat İşlemleri E- Fatura Kapsamında Yahut E- Fatura Kapsamı Dışındadır.

Hangi ihracat işlemlerinin e-fatura kapsamında olduğu veya olmadığı aşağıda tek tek ele alarak işlem bazlı tablolaştırılmıştır;

           

İhracat İşlemlerin de E-Fatura

Düzenlemek Zorunda Olunan İşlemler

Düzenlemek Zorunda Olunmayan İşlemler

Mal ihracı yapanlar (kdv kanununun 11. Maddesi kapsamında).

Türkiye sınırlarına girişi olmayan transit ticarete ait işlemlerde (Serbest bölgede düzenlenenbeyannamelerde transit beyanname kapsamındadır.) e-fatura düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Yocu beraberi eşya ihracında bulunanlardan (Tax Free) (KDV kanununun 11. Maddesi kapsamında) verginin alıcıya iade edilmesi usullerinden sadece, “yetki belgesine sahip aracılar tarafından iade” usulü ile gerçekleştirenlerce düzenlenecekfaturaların e-fatura olarak düzenlenmek zorundadır.

Bir başka ifade ile KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “Verginin Alıcıya İade Edilmesi” başlıklı 5.6. Bölümünde yer verilen diğer iade usullerine göre;

(a-iadenin gümrükten çıkarken banka şubesinden alınması,

b- iadenin gümrük çıkışından sonra alınması,

c-verginin elden iadesi,

d- iadenin avans olarak ödenmesi ) verginin alıcıya iade edilmesi halinde; düzenlenecek satış faturalarının e-fatura olarak düzenlenme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Hizmet ihracına ait işlemlerde e-fatura düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Serbest bölgedeki alıcıya düzenlenecek fatura Gümrük Çıkış Beyannamesi ekine ait düzenlenen bir fatura ise ihracat e-faturası olarak dzenlenmek zorundadır.

Serbest bölgedeki alıcıya düzenlenecek fatura birserbest bölge işlem formu vb. başka bir belge ekine ait olduğu durumlarda;

·         Serbest bölgedeki alıcı e-fatura mükellefi ise eskisi gibi e-fatura,

·         Serbest bölgedeki alıcı e-faturaya kayıtlı değilse ve gönderici e-arşiv mükellefi ise e-arşiv faturası,

·         Serbest bölgedeki alıcı e-fatura mükellefi değilse kağıt fatura,

düzenlenecektir.

Konsinye ihracata ait işlemlerde e-fatura düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır.,

Bedelsiz ihracatlarda, mal çıkışında düzenlenecek fatura birGümrük Çıkış Beyannamesi ekinde düzenlenen fatura ise ihracat e-faturası olarak düzenlenmek zorundadır.

Bedelsiz ihracatlarda, mal çıkışında düzenlenecek fatura bir GÇB ekinde düzenlenen fatura değil ise;

·         Alıcı e-fatura mükellefi ise eskisi gibi e-fatura olarak,

·         Alıcı e-faturaya kayıtlı değilse ve gönderici e-arşiv mükellefi ise e-arşiv faturası olarak,

·         Alıcı e-fatura mükellefi değilse kağıt fatura olarak,

düzenlenecektir.

 

ETGB[1] ( Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı) kapsamında mikro ihracata ilişkin kesilecek faturalar gönderici e-arşiv kullanıcısı ise e-arşiv fatura , değilse kağıt ortamında düzenlenmeye devam edilecektir.

Yurtdışı gönderilen mala ilişkin yansıtma ve fiyat farkı faturalarıGÇB ekinde yollanıyorsa ve mal ihracı kapsamında değerlendiriliyorsa ihracat e-faturası olarak düzenlenmek zorundadır

Yurtdışı gönderilen mala ilişkin yansıtma ve fiyat farkı faturaları hizmet ihracı kapsamında değerlendiriliyorsa ihracat e-faturası olarak düzenlenmeyecek gönderici e-arşiv kullanıcısı ise e-arşiv fatura değilse kağıt fatura olarak düzenlenmeye devam edilecektir.

İhracat E -Faturalarının Düzenlenmesinde Nelere Dikkat Etmeliyiz ?

Yukarıda ayrıntılı bir şekilde açıklanan ve e-fatura kapsamındaki ihracat işlemleri ile ilgili düzenlenecek faturalarda aşağıdaki esaslar dikkate alınarak faturalar düzenlenmelidir;

Faturalara Ait İntaç Tarihi Nasıl Öğrenilecek ?

Gümrük idaresi fiili ihracatı tamamlanan eşyanın kabul uygulama yanıtı ile ilgili olarak mükellefe sistem üzerinden dönerken fiili ihraç (intaç) tarihi bilgisi de bu yanıtın içinde bulunacaktır.

01.07.2017 Tarihinden Önce İhracata Ait Kesilen Kağıt Faturalar Ne Olacak ?

01.07.2017 tarihine kadar kağıt fatura kesilebilir, bu tarih itibari ile gümrük beyannameli mal ihracı faturalarının tamamını e-fatura olarak düzenlemek zorundadır. Yani uygulama tarihi öncesi kesilen faturalar geçerli olup, eski uygulamaya göre işlemleri gerçekleşecektir.

Redrese (Düzeltme) İşlemlerinde Fatura Nasıl Düzenlenmeli ?

Dökme akaryakıt veya bu tip ağırlığı sonradan netleşen durumlarda yapılan redrese işlemleri için yeni bir e-fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Mükellefler beyannamenin açılışında kullandığı e-faturayı istediği zaman red durumuna çekerek işlemlerini düzeltebileceklerdir.

Yüklemesi Bitmeden Tonajları Belirlenemeyen İşlemlerde GÇB Tarihi İle Uyumlu Olabilmesi İçin E-Fatura Tarihi Geriye Dönük Düzeltilebilecek Mi?

E-Faturaya İstediğimiz Tarihi Verebilir mi yiz ?

E-fatura sistemi içinde geriye dönük fatura düzenlenmesi önünde teknik bir engel yoktur. Ancak kesilen faturanın üzerinde yazan tarihin çok önemi bulunmamaktadır. Çünkü e-fatura görüntüleyicisi dahi e-faturanın ne zaman oluşturulduğu, imzalandığı, gönderildiği, alıcısına teslim edildiği gibi bilgileri sunabiliyor. Bu nedenle mümkün mertebe faturaları süresinde düzenlemeye dikkat edilmelidir. Bununla birlikte GÇB’nin tesciline kadar mükellefler GÇB’ye yeni faturalar ekleyebileceklerdir.

23 Haneli ID Numarasının Faturada Görünme Zorunluluğu Var Mı?

Söz konusu referans numarası e-faturanın GTB sistemlerine iletilmesine müteakip GTB tarafından oluşturulduğu için e-fatura üzerinde gösterimi mümkün değildir. Söz konusu numara GÇB'nin hazırlanması aşamasında 0886 belge kodu ile GÇB'ye aktarılacaktır.

23 Haneli ID Numarası Nasıl Öğrenilecek?

Referans numaraları sistem yanıtı içerisinde gelecek aynı zamanda ihracat yapan mükellefler GTB portalına kendi kullanıcı adı ve şifrelerini girerek de bu sorgulamayı yapabilecektir.

Teslime Ait İndirim ve İlave Masrafların GTİP Numarası Bulunmadığından Faturada Nasıl Gösterilecek?

Bu tür masraflar (navlun, sigorta, komisyon vb.) faturada ayrı bir satır olarak girilmeden, satır bazında kalem maliyetlerine eklenebileceği gibi fatura alt toplamında indirim/arttırım için kullanılan allowancecharge kısmına da yazılabilir. Ancak faturanın açıklama kısmına ne kadarının maliyetten ne kadarının bu tür masraflardan kaynaklandığının ayrı ayrı gösterilmesi zorunludur.

Faturalar Türkçe ve/veya Farklı Bir Dilde

Düzenlenebilir Mi?

İhracat faturaları ile sınırlı kalmak kaydı ile faturaların ingilizce veya farklı bir dilde düzenlenmesi mümkündür. İstenmesi halinde e-faturalarda yabancı dil ve türkçe bir arada da kullanılabilmektedir. Ancak eşyanın tanımı ile ilgili bir karşılaştırma GTİP numarası üzerinden yapılacağından ihraç ürününe ait eşyanın tanımında kullanılan dil dikkate alınmayacaktır.

GTİP Numarası Zorunlu Mu?

GTİP No hem GÇB nin hemde e-faturanın zorunlu alandır ve noktasız 12 haneli olacak şekilde girilecektir. Yanlış yazılması halinde usulsüzlük cezası uygulanabilecektir.

GÇB İle Fatura Bir Birini Nasıl Kontrol Edecek?

GÇB ile fatura birbirini doğrulamalıdır. Faturanın bir satırında ne görünüyorsa GÇB'de de aynı şekilde görünmelidir. Sistem e-faturaları satır bazında kontrol etmekte olup, boş satır bırakılmamalı veya masraflara (sigorta, navlun vb.) ait ayrıca bir satır açılmamalıdır.

En Fazla Kaç Fatura Test Edilebilecektir ?

Sistem üzerinden her mükellef bir günde en fazla 10 faturayı test edebilecektir.

Zarf Uygulaması Nasıl Olacaktır?

İhracat faturaları 1 zarf 1 fatura olacak şekilde gönderilmelidir.

E-Faturanın Düzenlendiği An İtibariyle GİB E-Fatura Sisteminin Arızalı Ve Kesinti Halinde Bulunması Ve E-Fatura’nın GİB Sistemine Ulaştırılmaması Veya Mükellefin Kullanmakta Olduğu Sistemlerinde Arıza Veya Kesinti Olması Halinde Uygulama Nasıl Olacaktır?

E-faturanın düzenlenebilmesi teknik olarak mümkün bulunmadığından, 397 sıra no.lı vergi usul kanunu genel tebliğinin “9. Sorumluluk ve cezai müeyyideler” başlıklı bölümünde yer verilen; “e-fatura düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin gerek kendi sistemlerinde gerekse e-fatura uygulamasında meydana gelebilecek arıza ve kesinti durumlarında fatura düzenleyebilmek için yeteri kadar basılı kağıt fatura bulundurmaları zorunludur.” Açıklaması gereğince bu durumların genel esaslar çerçevesinde tevsik edilebilir olması şartıyla matbu (matbaa baskılı) fatura (veya mükellef e-arşiv fatura uygulamasına geçmiş ise e-arşiv fatura) düzenlenerek işlem yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, e-faturanın düzenlendiği an itibariyle gerek gib sistemlerinde gerekse mükellefin kullanmakta olduğu sistemlerde e-fatura düzenlenmesini engelleyici arıza, kesinti söz konusu değilse bu durumda e-fatura düzenlenmesi gerekmekle birlikte, gtb sistemlerinde gib tarafından gönderilen e-fatura’ya ilişkin referans ıd üretilmesinde, sistem yanıtlarının dönülmesinde veya sisteme alınması sırasında bir arıza, kesinti veya teknik başkaca sorunların olması ve bu sürenin iki saati aşmasına rağmen fatura gönderme sürecinin gtb sistemlerince tamamlanamaması halindedüzenlenmiş ve gib sistemine iletilmiş e-fatura’nın kağıt çıktısı üzerine işlem tesis edilebileceği gibi matbu fatura (matbaa baskılı fatura veya e-arşiv fatura) kesilmesi de mümkün bulunmaktadır.

E-Fatura Kesilirken VKN Girme Zorunluluğu Var Fakat Yurtdışı Alıcılarının Vergi Kimlik Numarası Olmadığından Bu İşlem Nasıl Yapılacaktır?

Accountingcustomer party alanına, Gümrük Ve Ticaret Bakanlığının bilgileri yazılmalı (Adı Bölümüne Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Vergi Kimlik No Bölümüne ise 146 041 5308 yazılacaktır) , buyercustomerparty alanına ise malı alan firmanın bilgileri yazılmalıdır. Alıcı vergi kimlik numarası bilgisi bilinmiyorsa 10 haneli 2222222222 numarası yazılarak işlem yapılmalıdır.

İhracat Faturaları Kim Tarafından Nasıl Reddedilecek ?

Tescile kadar mükellef tarafından red yapılabilirken, tescil sonrasında ise gümrük ticaret bakanlığı tarafından reddedilecektir. Tescil öncesi ret mekanizmasında, 23 haneli referans numarasını iki kaynaktan temin edebilir. Mükellefe gelen sistem yanıtı içeriğinden ya da gümrük ticaret bakanlığının sunduğu portal üzerinden fatura numaraları veya tarih aralığından faturaları ve referans numaralarını sorgulanabilecekleri gibi reddedebileceklerdir.

İhracatta E-Fatura Senaryoları Neler?

İhracat işlemlerine ait E-fatura uygulaması kapsamında düzenlenecek faturalarda uygulanacak senaryolar ve bu senaryolara için sistem üzerinden gelecek cevaplar ile yapılması gereken işlemler aşağıdaki gibidir;

İşleme Ait Senaryo

Uygulama Cevabı

E-fatura GTB sistemine düştükten ve faturadaki kalemlerin GTB tarafından kontrolü gerçekleştikten sonra uygun görülürse Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilip malların yurt dışı çıkışının gerçekleşmesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapatılması durumunda

GTB tarafından Kabul Uygulama Yanıtı dönülecektir

Bir faturada mal kalemlerinden, bir kısmının yurt dışına çıkış işlemlerine başlanması ama bir kısmının henüz çıkış tarihinin belli olmaması durumunda; (Örneğin: Bir faturada yer alan 100 kalem maldan 70 kaleminin yurt dışına çıkacağı bilinmesi ancak 30 kaleminin ise ileriki bir tarihte çıkacağının planlanması halinde);

GTB tarafından söz konusu faturaya Red Uygulama Yanıtı dönülecek olup, çıkış işlemleri gerçekleştirilecek 70 birim mal için yeni bir e-Fatura düzenlenecek ve bu faturaya istinaden gümrük çıkış işlemleri tamamlanacaktır.

Yeni düzenlenen 70 birimlik malı ihtiva eden e-Fatura için GTB kabul uygulama yanıtı dönecektir.

Daha sonra gümrük çıkış işlemine konu edilecek 30 birimlik mal ihracı için yeni bir e-Fatura düzenlenerek gümrük işlemleri tamamlanacaktır. Bu fatura için deGTB Kabul Uygulama Yanıtı ihracatın gerçekleşmesi ile birlikte dönecektir. İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir GÇB’ne konu edilecektir.

E-fatura GTB sistemine düştükten sonra faturada yer alan kalemlerden hiçbirinin Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilmeden GTB tarafındankabul görmemesi durumunda;

GTB tarafından Red Uygulama Yanıtı dönülecek, bu yanıt üzerine mükellef yeni bir fatura düzenleyerek tekrar gönderecektir.

Bir faturada 1 kalem mal gösterildiği halde GÇB’de daha fazla kalem mal çıkartılmak isteniyorsa (Örneğin: Bir faturada 100 kalem mal gösterildiği halde GÇB’de 130 kalem mal çıkartılmak isteniyorsa);

100 kalemlik fatura kabul edilip GTB sisteminde yer alan belge numarasıyla eşleştirilerek GÇB’de gösterilecektir.

Ek olarak çıkartılmak istenen 30 kalem için ise ihracatçı tarafından ayrı bir e-Fatura düzenlenip bu fatura için alınan belge numarası aynı GÇB’ye eklenecektir. Her fatura için kabul uygulama yanıtı dönülecektir.

Sonuç olarak;

01.07.2017 tarihinden itibaren uygulamaya giren yeni sistem henüz tam manasıyla çalışmadığı ortadadır.

Yukarıda detaylı bir şekilde açıklanan ihracat işlemlerinde e -fatura uygulama esaslarına dikkat ederek, e-faturaları düzenlememiz hem sistemin daha hızlı ve etkin kullanımını, hem de cezai müeyyidelerle karşılaşmamızı sağlayacaktır.